تنگی کانال نخاعی یکی از مشکلات شایع ستون فقرات است که بیشتر در افراد میانسال و سالمند دیده میشود. این بیماری باعث میشود فضای کانال نخاعی باریک شود و فشار روی نخاع یا ریشههای عصبی افزایش یابد. نتیجه آن میتواند درد کمر، پاها، بیحسی و حتی محدودیت در حرکت باشد.
یکی از دغدغههای اصلی بیماران این است که آیا همیشه برای درمان نیاز به جراحی دارند یا میتوان با روشهای غیرجراحی مشکل را کنترل کرد. در این مقاله به صورت پرسش و پاسخ، مهمترین سوالات درباره تنگی کانال نخاعی و روشهای درمان غیرجراحی آن را بررسی میکنیم.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
تنگی کانال نخاعی یعنی باریک شدن مسیری که نخاع و اعصاب از داخل آن عبور میکنند. این اتفاق معمولاً به دلیل تغییرات ناشی از افزایش سن مثل فرسودگی دیسکها، رشد استخوانهای اضافه یا ضخیم شدن رباطها رخ میدهد.
چه کسانی بیشتر در معرض تنگی کانال نخاعی هستند؟
-
افراد بالای ۵۰ سال
-
کسانی که سابقه دیسک کمر یا گردن دارند
-
افرادی که کارهای سنگین یا فعالیتهای بدنی مداوم انجام میدهند
-
کسانی که سابقه آسیب یا جراحی ستون فقرات دارند
مهمترین علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
-
کمردرد یا گردندرد مزمن
-
درد و گزگز در پاها یا دستها
-
ضعف در عضلات
-
مشکل در راه رفتن طولانی (به اصطلاح لنگش عصبی)
-
در موارد شدید: مشکلات کنترل ادرار و مدفوع
آیا همیشه نیاز به جراحی وجود دارد؟
خیر. بسیاری از بیماران با روشهای غیرجراحی میتوانند علائم خود را کنترل کنند. جراحی معمولاً برای زمانی توصیه میشود که علائم شدید باشند یا روشهای غیرجراحی تأثیری نداشته باشند.

روشهای درمان غیرجراحی تنگی کانال نخاعی
فیزیوتراپی
تمرینات کششی و تقویتی برای عضلات کمر و شکم میتوانند به بهبود وضعیت بدن و کاهش فشار روی اعصاب کمک کنند. فیزیوتراپی همچنین باعث افزایش انعطافپذیری و کاهش درد میشود.
دارو درمانی
-
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل ایبوپروفن) برای کاهش التهاب
-
داروهای شلکننده عضلانی برای کاهش اسپاسم
-
مسکنها برای کنترل درد در مراحل حاد
تزریقهای اپیدورال
تزریق داروهای کورتونی در فضای اطراف نخاع میتواند التهاب اعصاب را کم کرده و درد را کاهش دهد. این روش معمولاً موقتی است اما میتواند به بیمار کمک کند فعالیتهای روزمره را راحتتر انجام دهد.

استفاده از کمربندهای طبی
کمربندهایی مثل کمربند لومبار، ارگوفلکس یا LSO با حمایت از ستون فقرات و کاهش حرکات اضافی، فشار روی کانال نخاعی را کم میکنند. برندهایی مثل ارتومکس محصولات تخصصی در این زمینه دارند که برای بیماران بسیار مفیدند.

تغییر سبک زندگی
-
کاهش وزن برای کم شدن فشار روی ستون فقرات
-
پرهیز از فعالیتهای سنگین
-
استفاده از صندلی و تخت مناسب
-
پیادهروی ملایم روزانه
چه ورزشهایی برای بیماران مناسب است؟
ورزشهای ملایم و کمفشار مثل:
-
پیادهروی آرام
-
شنا (بهویژه کرال پشت)
-
حرکات کششی ساده برای کمر
-
تمرینات تقویتی سبک برای عضلات شکم و لگن
چه کارهایی برای بیماران مضر است؟
-
بلند کردن اجسام سنگین
-
خم شدن ناگهانی یا طولانیمدت
-
نشستن یا ایستادن طولانی بدون تغییر وضعیت
-
ورزشهای پرفشار مثل دویدن سنگین یا پرش
آیا کمربند طبی واقعاً مفید است؟
بله. کمربندهای طبی بهویژه در دورههای حاد درد، با ثابت نگه داشتن ستون فقرات و جلوگیری از حرکات خطرناک، میتوانند نقش مهمی در کاهش علائم داشته باشند.
چه زمانی جراحی ضروری است؟
-
درد شدید و غیرقابلکنترل با روشهای غیرجراحی
-
ضعف شدید عضلانی
-
اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
-
پیشرفت سریع علائم
آیا تنگی کانال نخاعی قابل پیشگیری است؟
کاملاً نه، چون بخشی از آن مربوط به افزایش سن است. اما با رعایت نکات زیر میتوان خطر آن را کمتر کرد:
-
حفظ وزن مناسب
-
ورزش منظم و سبک
-
نشستن و ایستادن صحیح
-
تقویت عضلات کمر و شکم
نتیجهگیری
تنگی کانال نخاعی یکی از مشکلات شایع ستون فقرات در میانسالی و سالمندی است، اما خبر خوب این است که همیشه نیازی به جراحی وجود ندارد. بسیاری از بیماران با فیزیوتراپی، دارو، تزریق، کمربندهای طبی و تغییر سبک زندگی میتوانند زندگی عادی خود را ادامه دهند.
هدف اصلی درمان غیرجراحی این است که بیمار بتواند با کمترین درد و محدودیت، به فعالیتهای روزانه ادامه دهد.
در پایان باید یادآوری کنیم که با انتخاب روشهای درست درمان و مراقبت، میتوان حتی با وجود مشکلات ستون فقرات، همچنان زندگی بدون محدودیت داشت؛ شعاری که ارتومکس همواره دنبال میکند.