جراحی ستون فقرات یکی از پیچیدهترین و حساسترین مداخلات پزشکی است که برای درمان آسیبها، شکستگیها، تنگی کانال نخاعی یا بیرونزدگی دیسک انجام میشود.
اما پایان جراحی، پایان مسیر درمان نیست — بلکه آغاز مرحلهای بهمراتب مهمتر به نام دورهی بازتوانی (Rehabilitation) است.
در این دوران، بدن نیاز دارد تا ستون فقرات در حالت صحیح و ثابت قرار گیرد تا جوش خوردن استخوانها، کاهش التهاب و بازگشت عملکرد طبیعی عضلات بهدرستی انجام شود.
در این میان، وسیلهای به نام کمربند طبی پیشرفته TLSO (Thoracic Lumbar Sacral Orthosis) نقش حیاتی دارد.
در این مقاله از ارتومکس (Ortomax.ir)، بررسی میکنیم که چرا استفاده از کمربند طبی پیشرفته TLSO بعد از جراحی ستون فقرات ضروری است،
چقدر باید از آن استفاده شود، چه زمانی باید باز شود، و چه نکاتی در طول دوران نقاهت باید رعایت شود تا نتیجه جراحی پایدار و موفقیتآمیز باشد.
۱. نقش کمربند طبی پیشرفته TLSO در دوران پس از جراحی ستون فقرات
کمربند طبی پیشرفتهTLSO نوعی بریس طبی تخصصی است که برای بیحرکت کردن نسبی ناحیهی سینهای، کمری و خاجی ستون فقرات طراحی شده است.
بعد از جراحیهایی مانند فیوژن (Spinal Fusion)، لامینکتومی (Laminectomy) یا دیسککتومی (Discectomy)،
استخوانها و بافتهای نرم نیاز به زمان دارند تا دوباره با هم جوش بخورند و پایدار شوند.
در این مدت، کمربند طبی پیشرفته TLSO به سه روش اصلی به بدن کمک میکند:
-
حمایت مکانیکی: جلوگیری از خم شدن بیش از حد، چرخش یا حرکات ناگهانی که ممکن است به بافتهای در حال ترمیم آسیب بزند.
-
کاهش درد: با ثابت نگه داشتن بدن، فشار روی عضلات و اعصاب کمتر میشود و درد به شکل محسوسی کاهش مییابد.
-
افزایش اعتماد به نفس حرکتی: بسیاری از بیماران بعد از جراحی از ترس آسیب مجدد حرکت نمیکنند. TLSO حس امنیت ایجاد میکند و اجازه میدهد بیمار زودتر فعالیتهای روزانه را از سر بگیرد.
۲. چرا میزان استفاده از کمربند طبی پیشرفته TLSO بعد از جراحی اهمیت دارد؟
پوشیدن کمربند طبی پیشرفته TLSO درست بهاندازهی خودِ جراحی اهمیت دارد.
اگر کمربند زودتر از موعد باز شود یا به درستی استفاده نشود، ممکن است نتیجه جراحی به خطر بیفتد.
از طرف دیگر، استفاده بیش از حد و بدون نظارت نیز میتواند باعث ضعف عضلات پشتی و وابستگی بدن به بریس شود.
بنابراین، باید میان «استفاده کافی برای حمایت» و «استفاده متعادل برای بازگشت عملکرد طبیعی عضلات» تعادل برقرار شود.
همینجاست که پزشک جراح نقش کلیدی دارند.
۳. مدت زمان استفاده از کمربند طبی پیشرفته TLSO بعد از جراحی ستون فقرات
مدت زمان استفاده از کمربند طبی پیشرفته TLSO برای هر بیمار متفاوت است و بسته به نوع جراحی، محل عمل و وضعیت جسمی تعیین میشود.
با این حال، بر اساس دستورالعملهای پزشکی معتبر و تجربهی کلینیکهای توانبخشی، میتوان به جدول زیر اشاره کرد:
| نوع جراحی | مدت تقریبی استفاده از TLSO | توضیحات |
|---|---|---|
| فیوژن ستون فقرات (Spinal Fusion) | ۸ تا ۱۲ هفته | تا زمان جوش خوردن کامل مهرهها و ثبات ستون فقرات |
| لامینکتومی یا دیسککتومی (Laminectomy / Discectomy) | ۴ تا ۸ هفته | برای جلوگیری از حرکات ناگهانی و کاهش درد |
| شکستگی فشاری مهرهها (Compression Fracture) | ۱۰ تا ۱۴ هفته | بسته به سن و تراکم استخوان ممکن است طولانیتر شود |
| جراحی تومور یا عفونت ستون فقرات | ۱۲ تا ۱۶ هفته | نیاز به تثبیت طولانیتر جهت جلوگیری از عود بیماری |
| کیفوز یا اسکولیوز اصلاحی | ۳ تا ۶ ماه | برای حفظ شکل اصلاحشده ستون فقرات |
📌 توجه:
پزشک معمولاً بهصورت تدریجی زمان استفاده از کمربند طبی پیشرفته را کاهش میدهد تا بدن به حالت طبیعی بازگردد. مثلاً از هفته دوازدهم، مدت استفاده روزانه از ۸ ساعت به ۴ ساعت کاهش مییابد.

۴. نحوه استفاده روزانه از کمربند طبی پیشرفته TLSO پس از جراحی
برای دستیابی به بهترین نتیجه، TLSO باید طبق دستور پزشک استفاده شود.
الگوی کلی استفاده به شرح زیر است:
-
در هفتههای اول (۱ تا ۴):
-
کمربند طبی پیشرفته TLSO باید تقریباً در تمام طول روز بسته باشد (۸ تا ۱۰ ساعت).
-
فقط هنگام خواب یا استحمام باز میشود.
-
-
در هفتههای میانی (۵ تا ۸):
-
زمان استفاده کاهش مییابد تا عضلات پشتی مجدداً فعال شوند.
-
معمولاً بین ۴ تا ۶ ساعت در روز.
-
-
در هفتههای پایانی (۹ تا ۱۲):
-
کمربند طبی پیشرفته TLSO تنها هنگام فعالیتهایی که فشار روی کمر ایجاد میکنند استفاده میشود (مثل نشستن طولانی یا رانندگی).
-
در پایان دوره، بریس بهطور کامل کنار گذاشته میشود.
-
۵. آیا باید با کمربند طبی پیشرفته TLSO بخوابیم؟
یکی از سؤالات رایج بیماران بعد از جراحی ستون فقرات این است که:
«آیا باید با TLSO بخوابم یا هنگام استراحت آن را باز کنم؟»
پاسخ این سؤال بستگی به نوع عمل دارد.
-
در هفتههای اول پس از جراحی فیوژن یا شکستگی شدید مهرهها، پزشک معمولاً توصیه میکند بیمار در حالت درازکش کمربند طبی پیشرفته TLSO را باز نکند.
زیرا هرگونه چرخش بدن بدون حمایت میتواند به مهرههای در حال ترمیم آسیب بزند. -
اما در جراحیهای سبکتر مانند دیسککتومی، ممکن است پزشک اجازه دهد در هنگام خواب کمربند طبی پیشرفته TLSO باز شود تا پوست استراحت کند.
📌 بهترین حالت خواب:
خوابیدن به پشت با زانوهای خمشده و قرار دادن بالش زیر زانو، یا خوابیدن به پهلو با زانوهای نیمهخم.
هیچگاه روی شکم نخوابید، زیرا فشار مستقیم روی مهرههای عملشده وارد میشود.
۶. اشتباهات رایج بیماران بعد از جراحی
در کلینیکهای ارتوپدی و توانبخشی، بسیاری از بیماران به دلیل استفاده نادرست از کمربند طبی پیشرفته TLSO، نتیجهی جراحیشان را به خطر میاندازند.
رایجترین اشتباهات شامل موارد زیر است:
-
باز کردن TLSO هنگام نشستن یا خم شدن
-
بستن بیش از حد سفت یا خیلی شل کمربند طبی پیشرفته
-
پوشیدن لباس ضخیم زیر کمربند طبی پیشرفته
-
باز نکردن کمربند طبی پیشرفته TLSO برای تمیز کردن و خشک کردن پوست
-
نادیده گرفتن فیت تخصصی و تنظیم دورهای بریس
هر کدام از این اشتباهات میتواند باعث زخم پوستی، درد مجدد یا تغییر شکل مهرهها شود.
به همین دلیل در ارتومکس، بیماران پس از خرید TLSO آموزش حضوری و دفترچه راهنمای تصویری دریافت میکنند.
۷. مراقبت و نگهداری از کمربند طبی پیشرفته TLSO در دوران نقاهت
از آنجا که کمربند طبی پیشرفته TLSO معمولاً چندین هفته تا ماهها همراه بیمار است، نگهداری صحیح از آن بسیار مهم است.
نکات مهم:
-
همیشه تیشرت نخی نازک زیر کمربند طبی پیشرفته بپوشید.
-
بریس را با آب ولرم و شوینده ملایم تمیز کنید و در سایه خشک نمایید.
-
از تابش مستقیم آفتاب یا حرارت زیاد خودداری کنید (ممکن است فریم تغییر شکل دهد).
-
هر چند هفته یکبار، تنظیم فشار و محل قرارگیری TLSO را توسط همکاران ارتومکس بررسی کنید.
-
در صورت قرمزی یا خارش پوست، چند ساعت استفاده را متوقف و پوست را بررسی کنید.
۸. نکات تکمیلی برای بیماران پس از جراحی ستون فقرات
در کنار استفاده از کمربند طبی پیشرفته TLSO، رعایت برخی نکات روزمره میتواند به بهبود سریعتر کمک کند:
-
از نشستنهای طولانی خودداری کنید.
-
از خم شدن یا بلند کردن اجسام بیش از ۲ کیلوگرم پرهیز کنید.
-
راه رفتن آرام روزانه (۵ تا ۱۰ دقیقه) را طبق تجویز پزشک انجام دهید.
-
از کفشهای طبی نرم و بدون پاشنه استفاده کنید.
-
در فواصل مشخص، با پزشک مشورت کنید.
TLSO بهتنهایی درمانکننده نیست، بلکه ابزاری کمکی برای بهبود عملکرد ستون فقرات در کنار فیزیوتراپی و دارودرمانی است.
۹. آیا استفاده طولانی از کمربند طبی پیشرفته TLSOخطرناک است؟
این سؤال مهمی است که بسیاری از بیماران میپرسند.
پاسخ کوتاه این است:
بله، اگر بیش از زمان تجویز پزشک از TLSO استفاده کنید، ممکن است عضلات نگهدارنده ستون فقرات ضعیف شوند.
TLSO باید مانند دارو، بهصورت زمانبندیشده و کنترلشده استفاده شود.
به همین دلیل، پزشک معمولاً از هفته دهم به بعد زمان استفاده را کاهش میدهد تا بدن به فعالیت طبیعی بازگردد.
۱۰. چرا باید کمربند طبی پیشرفته TLSO خود را از مراکز معتبر تهیه کنیم؟
کیفیت و فیت صحیح کمربند طبی پیشرفته TLSO مستقیماً بر نتیجهی جراحی تأثیر دارد.
بریسهای غیراستاندارد یا تنظیمنشده ممکن است باعث آسیب به محل جراحی یا حتی تغییر راستای ستون فقرات شوند.
در ارتومکس، تمامی مدلهای TLSO بر اساس استانداردهای بینالمللی ارتوپدی ساخته و فیت میشوند.
-
فریمها از پلاستیک سبک پزشکی (ABS) ارگونومیک هستند.
-
پدهای داخلی ضدحساسیت و قابل شستوشو طراحی شدهاند.
-
هر بریس بر اساس ابعاد بدن بیمار تنظیم میشود.
این دقت در طراحی و تنظیم باعث میشود فشار به ناحیهی جراحی کاملاً متعادل توزیع شود و فرآیند ترمیم بهدرستی انجام گیرد.
جمعبندی
استفاده از کمربند طبی پیشرفته TLSO بعد از جراحی ستون فقرات، بخش جداییناپذیر از فرآیند درمان و بازتوانی است.
این بریس با حمایت مؤثر از مهرهها، جلوگیری از حرکات مضر و کاهش درد، مسیر بهبودی را کوتاهتر و مطمئنتر میکند.
اما کلید موفقیت در استفاده از TLSO، پایبندی به دستور پزشک، رعایت مدت استفاده و مراقبت منظم از بریس است.
در فروشگاه ارتومکس، مدلهای مختلف TLSO برای بیماران پس از جراحی با مشاوره تخصصی، اندازهگیری دقیق و تنظیم اختصاصی عرضه میشوند.
برای مشاوره رایگان در مورد انتخاب یا فیت TLSO مناسب، با کارشناسان ما در ارتومکس تماس بگیرید.